به نام خداوند همه مِهر مِهروَرز
وَ بِرَّ الْوالِدَینِ وِقایةً مِنَ السَّخَطِ
نیکی به پدر و مادر را برای نگهداری و حفظ شدن از غضب خدا قرار داده است. بِرَّیعنی نیکی، البار یعنی نیکوکار، بُر یعنی گندم؛ وِقایةًاز تقوا است یعنی خود نگهداری؛ حضرت زهرا سلاماللهعلیها میفرمایند:
«اگر به پدر و مادر نیکی کنیم، این باعث جلوگیری از غضب خداوند میشود، در حالی که اگر نیکی نکنید، غضب خدا شامل حال شما میشود.»
بعد از اعتقاد به توحید و رعایت حقّ امام زمان علیهالسلام، ائمه اطهار و پیامبر صلواتاللهعلیهماجمعین کسی که بیشتر از پدر و مادر حق داشته باشد، نداریم! لذا در دین وقتی میخواهند پدر و مادر را بزرگ کنند، در مورد مقام امامت میگویند:
وَ الْوَلَدُ الشَّفِیقُ وَ الْأَخُ الشَّقِیقُ وَ كَالْأُمِّ الْبَرَّةِ بِالْوَلَدِ الصَّغِیر (1)
خیلی عجیب و خیلی جالب است! والدین هم که در قرآن آمده، ظاهرش پدر و مادر است و تأویل آن حضرت رسول و امیرالمؤمنین صلواتاللهعلیهما هستند زیرا در روایات داریم که پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله فرمودند:
أَنَا وَ عَلِی أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّة (2)
من و علی دو پدر این امّت هستیم.
قرآن هم میفرماید:
وَ لا تُشْرِكُوا بِهِ شَیئاً وَ بِالْوالِدَینِ إِحْساناً
که تأویل آن، پیامبر و امیرالمؤمنین هستند؛ خداوند، بهشت را تجسم رضایت خویش و جهنّم را تجسم غضب خویش قرار داده است؛ این بهشت و جهنم، قطعاً هستند اما وَرِضْوَانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ یعنی رضوان خدا بزرگتر است و سَخَطخداوند هم خیلی بزرگ است. جزو کارهای عملی و اعتقادی در دین ما این است که سَخَط خدا را بر نینگیزیم و لذا حضرت میفرمایند: «نیکی به پدر و مادر سپر میشود.»
وَالْحَمْدُ للَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ
منابع
1) تحف العقول، النص، ص: 439
2) عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج2، ص: 85