﴿ اِهدِنَا الصِّرَاطَ الْمُستَقِيمَ ﴾
«﴿ مارا به صراط مستقیم راهنمایی کن. ﴾»
﴿ اِهدِنَا الصِّرَاطَ الْمُستَقِيمَ ﴾: تمام مطالب و مسائل توحید در سورهی حمد آمده است. در روایات آمده که خداوند متعال میفرماید: «نصف حمد برای من است و نصف حمد برای بندهام است که از من بخواهد و من پاسخش را بدهم»(1). آن نصفی که برای بنده است، جملهی ﴿ اِهدِنَا الصِّرَاطَ الْمُستَقِیمَ ﴾ است.
«صِراطَ» به معنای راه است. «مُستَقِیمَ» به معنای راهی است که به راست و چپ انحراف نداشته باشد. وقتی میگویند: «الصّرطُ المُستَوی» یعنی راهی که هم صاف و هم مستقیم است، بالا و پایین و چپ و راست ندارد. نکتهی اصلی این است که پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله هم به خدا عرض میکنند: ﴿ اِهدِنَا الصِّرَاطَ الْمُستَقِیم ﴾.
آیا پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله در صراط مستقیم نیست؟
قطعاً ایشان در صراط مستقیم هستند؛ امّا صراط مستقیم دوامدار است و راه عبودیّت است. وقتی قرآن کریم میفرماید: ﴿ وَ أَنِ اعْبُدُونی هذا صِراطٌ مُسْتَقیمٌ ﴾(2)به معنای این است که خدایا! در این راهِ صراط مستقیم که من هستم، بازهم توفیق دوام و ادامهی راه و سیروسفر در صراط مستقیم را به من عنایت کن.
هم یک بندهی معمولی میگوید: ﴿ اِهدِنَا الصِّرَاطَ الْمُستَقِیمَ ﴾ و هم امام زمان ارواحنا له الفداه که در اوج عبودیّت هستند؛ ولی چون اوج عبودیّت و راه عبودیّت پایانپذیر نیست، هرکسی در هرکجای عبودیت که هست، برای دوام آن بازهم باید از خدا کمک بگیرد.
والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاتُه