« مَعاشِرَالنّاسِ، حُجُّوا الْبَيْتَ بِكَمالِ الدّينِ وَالتَّفَقُّهِ ، وَلاتَنْصَرِفُوا عَنِ الْمَشَاهِدِ إلاّ بِتَوْبَةٍ وَ إقْلاعٍ . »
«هان مردمان! خانهی خدا را با دین کامل و ژرفای دانش دیدار کنید و از زیارتگاهها جز با توبه و بازایستادن [از گناهان] برنگردید.»
«بِکمالِ الدّینِ»: حج و زیارت خانه ی خدا را به جا آورید در حالی که دین کامل را داشته باشید؛ یعنی با اعتقاد به اسلام و قرآن و اهلبیت علیهم السلام و ... .
«وَ التَّفَقُّهِ» به معنای این است که سعی کنید احکام دین را عمیقاً آموزش ببینید.
فقه به معنای علم عمیق و ژرف است. اگر علمی را با مقدّمات، با علل و لوازمش و با نتایج آن بیاموزیم، به آن «فقه» گویند؛ ولی اگر فقط یک اطلاعاتی را به دست بیاوریم، «علم» گویند. پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله میفرمایند: قصد و زیارت خانهی خدا کنید با کامل کردن دین.
دینتان را کامل کنید به این معناست که امامت را فراگیرید و ولایت ائمّه علیهم السلام را بپذیرید؛ زیرا قبلاً فرمودهاند: «إنَّما أکمَلَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ دینَکمْ بِإمامَتِهِ».
«وَ التَّفَقُّهِ» یعنی هم امامت را بپذیرید و هم سعی کنید احکام حج و عمره را عمیقاً یاد بگیرید.
«وَلاتَنْصَرِفُوا عَنِ الْمَشَاهِدِ إلاّ بِتَوْبَةٍ وَ إقْلاعٍ»: از مشاهد و زیارتگاهها - بهخصوص زیارت مزار رسول خدا صلیالله علیه و آله و ائمّه علیهم السّلام - منصرف و جدا نشوید، مگر با توبه و اقلاع؛ یعنی خودتان را از گناهان جدا کنید.
والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاتُه