الگویی از جنس بشر

خداوند انبیاء و امامان علیهم السلام را از میان مردمان برگزیده تا نشان دهد که دیگران هم می‌توانند به این بزرگواران نزدیک شوند. اگر چه کسی نمی‌تواند مانند معصومین علیهم السلام باشد و به مقام عصمت آنها دست یابد، ولی می‌تواند حرکت کند و نزدیکشان شود. معصومین علیهم السلام برای تربیت افراد بشر برگزیده شده اند.
اگرانسان‌ها، این بزرگواران را الگو قرار دهند، هم اشتباه نمی‌کنند و هم می‌توانند، به کمال برسند و سقوط نکنند، چرا که این معصومین صراط‌ المستقیم هستند.
حضرت رسول صلّی الله علیه و آله در فراز دیگری از خطابه ی غدیر می فرمایند:
«مَعاشِرَالنّاسِ، أَنَا صِراطُ اللَّهِ الْمُسْتَقيمُ » : «هان مردمان! خداوند را صراط مستقیم منم که فرمان به پیروی آن داده . »
« ثُمَّ عَلِي مِنْ بَعْدي. ثُمَّ وُلْدي مِنْ صُلْبِهِ أَئِمَّةُ الْهُدي » : « وسپس علی و آن گاه فرزندانم از نسل او ، پیشوایان هدایت اند .»
«يَهْدونَ إِلَي الْحَقِّ وَ بِهِ يَعْدِلونَ. » : « که به راستی و درستی راه می برند و با حق دادگری کنند. »
صراط مستقيم پیامبر و اميرالمؤمنين عليه السلام است كه صراط ساز و بر روي صراط‌ المستقيم است؛ اميرالمؤمنين عليه السلام رونوشتی از قرآن است؛ اميرالمؤمنين عليه السلام با تعريف صراط‌ المستقيم- كه افراط و تفريط ندارد و اعتدال دارد- معرفي مي شود. الگو بودن اميرالمؤمنين عليه السلام به روز است و كهنه شدني نيست و همیشه جاودانه است. همان گونه كه در مورد قرآن كريم آمده: «وَ لاتُبلَی غَرائِبُهُ »(۱) : «عجايب قرآن هيچ گاه كهنه نمي شود.»
اميرالمؤمنين عليه السلام هم همين گونه‌اند و عجايب ايشان هرگز كهنه نمي شود.
از امام صادق عليه السلام سوال مي شود، در مورد معناي سخن خداوند عزّ و جلّ كه مي فرمايد: ﴿إهدِنَا الصِّراطَ المُستَقيمَ﴾
«قالَ: هُوَ أميرُالمُؤمِنينَ (عليه السلام) وَ مَعرِفَتُهُ »(۲) ؛ آن حضرت میفرمایند: صراط مستقيم اميرالمؤمنين عليه السلام و شناخت او است. جاده اي كه اميرالمؤمنين عليه السلام روي آن حركت مي كند و هدايت مي كند و هدايت مي‌شود، صراط المستقيم است و نيز، شناخت اميرالمؤمنين عليه‌السلام صراط المستقيم است. حضرت مي فرمايد: صراط المستقيم اميرالمؤمنين عليه السلام و نيز معرفت اميرالمؤمنين عليه السلام است؛ يعني: شناخت جزئيات شخصيت اميرالمؤمنين عليه السلام صراط مستقيم است.
اميرالمؤمنين عليه السلام را چگونه بشناسيم كه بر روي صراط المستقيم قرار بگيريم؟
معرفت دو نوع است: شناسنامه‌اي و قلبي. معرفت شناسنامه‌ای که واضح و روشن است مانند نام و نام پدر و تاریخ ولادت و شهادتو ... . معرفت قلبي اميرالمؤمنين عليه السلام يعني: نماز علي و‌ عبادت علي و عدل علي عليه السلام كه بايد لااقل، يك درصد اين‌ها را در خود يافته باشيم. اين شناخت قلبي و غير شناسنامه‌اي است.
این مختار بودن به خاطر این است که خداوند متعال ایشان را برای ما حجت آفریده است. مختار بودن و خیرۀ الله بودن، مساوی با حجت الله و برهان الله و امین الله بودن است. معصومین علیهم السلام برگزیده شده‌اند، لذا خداوند متعال می‌تواند به وجودشان استدلال کند و بگوید: من این بزرگواران را آفریده‌ام و تو بنده‌ی من می‌توانستی، نزدیکشان شوی و تبیعت کنی و کمالات بیشتری پیدا کنی.
چه از نظر دنیا و یا آخرت کسانی که با اینها هستند سالم می‌مانند. انسان هر کاری را که می‌خواهد انجام دهد باید اینها را الگو قرار دهد و با اینها باشد و به وسیله‌ی اینها خود را نگه دارد.
در همین روزگار ما، آنهایی سالم می‌مانند که به حبل ولای امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف ،که همان حبل ولای امیر المؤمنین علیه السلام است، چنگ می‌زنند.
 

منابع

۱- اصول كافي ۲ : ۵۹۸ (كتاب فضل القرآن)
۲- تفسير قمي ۱ : ۲۸