به نام خداوند همه مِهر مِهروَرز
در ضمن مجلس سوم مبحث جامع فدک
مقدمه
بیان شد که آقای تبریزی انصاری متوفی 1310 هجری‌قمری، کتاب المعةالبیضاء را حول دو محور اساسی نوشته‌اند. یکی شخصیت حضرت زهرا عَلَيْهِاالسَّلَامُ و دیگری مباحث مرتبط با فدک است.
فتح خیبر و فدک
آقای انصاری می‌گوید:
و کان فتح خیبر و فدك فی السنة السابعة من الهجرة، و کان ذلک فی أوائل هذهالسنة، و قد وعد اللَّه لنبیّه صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ
فتح خیبر و فدک در اوایل سال هفتم هجری‌قمری بوده است و خداوند وعده‌ی آن را به پیامبر صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ داد بود.
این وعده در سوره‌ی فتح آمده است:
وَعَدَكُمُ اللَّهُ مَغانِمَ[1] كَثيرَةً تَأْخُذُونَها [2]
خداوند به شما وعده می‌دهد، جای بهره و سود‌های زیادی که آن‌ها خواهید گرفت.
و هذه الوعدة کانت عند صلح الحدیبیة، و لمّا رجع النبی صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ بعد الصلح فی الحدیبیة_ علی التفصیل الواقع فی الأخبار المرویّة رجع إلی المدینة فی السنة السادسة من الهجرة، نهض بألف و أربعمائة من جیشه المنتصر إلی فتح خیبر
این وعده در بعد از صلح حدیبیّه بوده و زمانی پیغمبر صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ از صلح حدیبییه برگشتند _با تفصیلی که در روایات است_ در سال ششم هجری‌قمری، خداوند به ایشان وعده فتح خیبر را داد. و ایشان هزار وچهارصد نفر از لشکریانش را آماده فتح خیبر نمود.
مختصات خیبر
آقای انصاری آورده است:
و قد وقعت خیبر من المدینة إلی سمت الشام علی مسافة ثمانیة بریدات، کلّ برید أربعة فراسخ، لها مزارع معمورة و حصون موفورة، بناها خیبر أخو یثرب من العمالقة الذي بنا المدینة، فسمّی کلّ بإسم بانیه، و قیل: خیبر فی لغة الیهود بمعنی الحصن
خیبر از مدینه به طرف شام است و مسافت آن تا مدینه، هشت بریده است که هر بریده چهار فرسخ می‌باشد. خیبر از جاهایی است که مزارع آباد و قلعه و دژهای محکم دارد. علت نام‌گذاری آن، این است که بنیان‌گذارش شخصی به خیبر برادر یثرب بوده است. آن‌ها از عمالقه بودند و هر کدام که جایی را بنا کردند، اسم خود را روی آن گذاشته‌اند. برخی نیز گفته‌اند که خیبر در لغت یهود به معنای دژ است.
هدیه‌ی پیامبر صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ به جناب جعفر عَلَيْهِ‌السَّلَامُ در روز فتح خیبر
و فی یوم فتح خیبر قدم جعفر بن أبیطالب، و قد کان هاجر من مکة إلی الحبشة فی جمع قلیل من المؤمنین مع ستة نفر من الأشعریّین منهم أبوموسی الأشعري، فاتفق قدوم جعفر إلی النبی صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ یوم فتح خیبر، فلمّا قدم جعفر علیه فی خیبر یوم فتحها و بُشّر النبی صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ بقدومه، قال: و اللَّه ما أدري بأیّهما أشدّ سروراً بقدوم جعفر أو بفتح خیبر
و در روز فتح خیبر، جناب جعفر‌بن‌ابی‌طالب عَلَيْهِ‌السَّلَامُ که از مکه به مدینه هجرت کرده بود در جمع کوچکی که شش نفر از اشعریین از جمله ابوموسی اشعری همراه‌شان بود، در روز فتح خیبر به مدینه برگشتند. وقتی به پیامبر اکرم صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ بشارت دادند که ایشان برگشته است، حضرت فرمودند: به خدا قسم نمی‌دانم که برای کدام‌یک از این دو واقعه بیشتر خوشحال باشم، بازگشت جعفر _عَلَيْهِ‌السَّلَامُ_ یا از فتح خیبر؟
فلمّا قدم وثب إلیه رسول اللَّه صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَآلِهِ فالتزمه و قبّل ما بین عینیه و قال: یا جعفر ألا أمنحک، ألا أعطیک، ألا أحبوك[3]؟ فقال جعفر: بلی یا رسول اللَّه
حضرت او را در آغوش گرفت و پیشانی او را بوسید و فرمود: ای جعفر _عَلَيْهِ‌السَّلَامُ_ آیا هدیه‌ای به تو ندهم؟ آیا به عطا نکنم؟ آیا به تو هدیه‌ی مخصوص ندهم؟ جناب حعفر عَلَيْهِ‌السَّلَامُ عرض کرد: بله یا رسول الله!
فظنّ الناس أنّه یعطیه ذهباً أو فضّة و تشرّفوا لذلک، فقال: ألا اُعلّمک صلاة إذا أنت صلّیتها و کنت فررت من الزحف، و کان علیک مثل زبد البحر و رمل عالج ذنوباً غفر لک؟ قال: بلی.
مردم گمان کردند که حضرت می‌خواهند به او طلا و نقره بدهد. حضرت فرمودند: آیا به نمازی تعلیم ندهم که وقتی آن را بخوانی و در حالی از شکست لشکر فرار می‌کنی و برای تو مانند موج‌های روی دریا و مانند ریگ‌های بسیار گناه باشد، بخشیده شوی؟ عرض کرد: بله
فعلّمه الصلاة المشهورة بصلاة جعفر الطیار، و هی أربع رکعات بتسلیمتین فی الرکعة الأولی بعد الحمد الزلزلة، و فی الثانیة بعدها العادیات، و فی الثالثة بعدها النصر، و فی الرابعة بعدها التوحید، و بعد القراءة فی کلّ من الرکعات خمس عشرة مرّة _سبحان اللَّه والحمدللَّه و لا إله إلّا اللَّه واللَّه أکبر_ و فی کلّ من الرکوع و الرفع منه، و فی کلّ من السجدات و الرفع منها قولها عشر مرّة و أعطی لأصحاب جعفر من غنائم خیبر
پس آن نمازی است که مشهور به نماز جعفر طیّار است. که چهار رکعت است به دو سلام؛ در رکعت اول بعد حمد، سوره‌ی زلزال و در رکعت دو بعد از حمد سوره‌ی عادیات و در رکعت سوم بعد از حمد سوره‌ی نصر و در رکعت چهارم بعد از حمد سوره‌ی توحید؛ بعد از قرائت در هر رکعت پانزده مرتبه سبحان اللَّه والحمدللَّه و لا إله إلّا اللَّه واللَّه أکبر؛ در هر کدام از رکوع‌ها بلند شدن از رکوع‌ها و در هر کدام از سجده‌ها و هر بلند شدن از سجده‌ها، ده مرتبه سبحان اللَّه و الحمدللَّه و لا إله إلّا اللَّه واللَّه أکبر بگوید. بعد حضرت به اصحاب جناب جعفر عَلَيْهِ‌السَّلَامُ، از غنائم خیبر عطا فرمودند.
وَالْحَمْدُ للَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ
[1] به معنای جای غنیمت و بهره و سود است.
[2] الفتح (48) آیه 20
ترجمه: و خدا به شما غنيمت‌هاى فراوان [ديگرى] وعده داده كه به زودى آن‌ها را خواهيد گرفت.
[3] حبوه به معنی وسایل شخصی یک پدری است که وقتی از دنیا می‌رود، به پسر بزرگ او می‌رسد.
|