به نام خداوند همه مِهر مِهروَرز

در ضمن مجلس چهارم جامع فدک

مقدمه

نوری که هنگام تدفین او ظاهر شد

غضب خدا بر چه کسانی است

بخاری در صحیح خود گفته: غضب خدا بر ابی‌بکر حلول کرد

 

[1] من كان لله كان الله له و من أصلح أمر دينه أصلح الله أمر دنياه و من أصلح ما بينه و بين الله أصلح الله ما بينه و بين الناس؛ بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج‏79، ص: 197

[2] عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ: «..... فَلَمَّا جَنَّ اللَّيْلُ غَسَّلَهَا عَلِيٌّ وَ وَضَعَهَا عَلَى السَّرِيرِ وَ قَالَ لِلْحَسَنِ ادْعُ لِي أَبَا ذَرٍّ فَدَعَاهُ فَحَمَلَاهُ إِلَى الْمُصَلَّى فَصَلَّى عَلَيْهَا ثُمَّ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ وَ رَفَعَ يَدَيْهِ إِلَى السَّمَاءِ فَنَادَى هَذِهِ بِنْتُ نَبِيِّكَ فَاطِمَةُ أَخْرَجْتَهَا مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ فَأَضَاءَتِ الْأَرْضُ مِيلًا فِي مِيلٍ فَلَمَّا أَرَادُوا أَنْ يَدْفِنُوهَا نُودُوا مِنْ بُقْعَةٍ مِنَ الْبَقِيعِ إِلَيَّ إِلَيَّ فَقَدْ رُفِعَ تُرْبَتُهَا مِنِّي فَنَظَرُوا فَإِذَا هِيَ بِقَبْرٍ مَحْفُورٍ فَحَمَلُوا السَّرِيرَ إِلَيْهَا فَدَفَنُوهَا فَجَلَسَ عَلِيٌّ عَلَى شَفِيرِ الْقَبْرِ فَقَالَ يَا أَرْضُ اسْتَوْدَعْتُكِ وَدِيعَتِي هَذِهِ بِنْتُ رَسُولِ اللَّهِ فَنُودِيَ مِنْهَا يَا عَلِيُّ أَنَا أَرْفَقُ بِهَا مِنْكَ فَارْجِعْ وَ لَا تَهْتَمَّ فَرَجَعَ وَ انْسَدَّ الْقَبْرُ وَ اسْتَوَى بِالْأَرْضِ فَلَمْ يُعْلَمْ أَيْنَ كَانَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ».
ترجمه: موقعی که شب فرا رسید علی عَلَيْهِ‌السَّلَامُ جسم مقدس حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها را غسل داد و در میان تابوت نهاد و به حضرت امام حسن عَلَيْهِ‌السَّلَامُ فرمود: ابوذر را بیاور، وقتی ابوذر آمد جنازه مقدس آن بانوی مظلومه را در محل نماز آوردند و بر بدن مبارکش نماز خواند، آن‌گاه دست‌های مبارک خود را به جانب آسمان بلند کرد و گفت: پروردگارا این دختر پیغمبر تو می‌باشد که تو او را از دنیای ظلمانی به طرف نور بردی و او زمین را میل به میل نورانی نمود. هنگامی که تصمیم گرفتند جنازه آن بانو را دفن کنند صدائی از یکی از بقعه‌های بقیع شنیدند که می‌فرمود: الیَّ، الیَّ یعنی بیا بسوی من بسوی من، زیرا تربت و خاک وی از من گرفته شده است. وقتی نگاه کردند با قبری کنده و آماده مواجه شدند. تابوت را به سوی آن قبر بردند و جنازه را در میان آن دفن نمودند. سپس حضرت امیر عَلَيْهِ‌السَّلَامُ بر لب قبر نشست و فرمود: ای قبر، من امانت خود را به تو می‌سپارم، این جنازه دختر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله است. ناگاه ندایی شنیدند که می‌فرمود:یا علی! من از تو به وی مهربان‌ ترم. برگرد و مهموم مباش، حضرت علی عَلَيْهِ‌السَّلَامُ بازگشت و قبر را مسدود و با زمین مساوی نمود. آن قبر تا قیام قیامت معلوم نخواهد شد. به نقل از منابع شیعی: المنتخب، فخر الدین الطریحی، ص ١١٤؛ بحار الأنوار، العلامة المجلسی، ج ٤٣، ص ٢١٥. ١٣٢ و منبع اهل‌تسنن: مقتل الحسین، الخوارزمی، ج ١، ص ١٣١

[3] ترجمه: زمین را یک میل در میل روشن ساخت.

[4] النور (24) آیه 35

[5] البقرة (2) آیه 156

[6] عَلِيٌّ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ دَاوُدَ بْنِ رَزِينٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ ذَكَرَ مُصِيبَتَهُ وَ لَوْ بَعْدَ حِينٍ فَقَالَ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ‏ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ* اللَّهُمَّ آجِرْنِي عَلَى مُصِيبَتِي وَ أَخْلِفْ عَلَيَّ أَفْضَلَ مِنْهَا كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ مَا كَانَ عِنْدَ أَوَّلِ صَدْمَةٍ؛ / الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏3، ص: 224

[7] منابع شیعه: کشف الیقین، العلامة الحلی، ص ٣٥١؛ منهاج الکرامة، العلامة الحلی، ص ٧٢؛ نهج الحق. و کشف الصدق، العلامة الحلی،ص٢

[8] منظور کتاب صحیح بخاری است.

[9] صحیح بخاری در چند مورد عضب حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها بر ابوبکر و صحبت نکردن حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها با او تا لحظه‌ی وفات‌شان را متذکر شده‌ است از جمله:
الف) فَأَبَى أَبُو بَكْرٍ أَنْ يَدْفَعَ إِلَى فَاطِمَةَ مِنْهَا شَيْئاً فَوَجَدَتْ فَاطِمَةُ عَلَى أَبِي بَكْرٍ فِي ذَلِكَ فَهَجَرَتْهُ فَلَمْ تُكَلِّمْهُ حَتَّى تُوُفِّيَتْ وَ عَاشَتْ بَعْدَ النَّبِيِّ صلی‌علیه‌وسلم سِتَّةَ أَشْهُرٍ فَلَمَّا تُوُفِّيَتْ دَفَنَهَا زَوْجُهَا عَلِيٌّ لَيْلًا وَ لَمْ يُؤْذِنْ بِهَا أَبَا بَكْرٍ وَ صَلَّى عَلَيْهَا؛
ترجمه: ابوبکر اِبا کرد که اموال حضرت فاطمه _سلام‌الله‌علیها_ {از جمله فدک} را به او باز گرداند. پس حضرت فاطمه _سلام‌الله‌علیها_ بر ابوبکر غضب کرد و از آن پس تا شهادتشان با ابو بکر سخن نگفت. او پس از پیامبر _صلى‌اللّه‌عليه‌وآله‌وسلم_ شش ماه زندگی کرد و چون به شهادت رسید علی _عَلَيْهِ‌السَّلَامُ_ شبانه او را دفن کرد و ابو بکر اجازه حضور نیافت. علی _عَلَيْهِ‌السَّلَامُ_ بر فاطمه _سلام‌الله‌علیها_ نماز گزارد. به نقل از: صحیح البخاری، البخاری، ج ٥، ص ٨ و همچنین در این منابع: صحیح مسلم، مسلم النیشابوری، ج ٥، ص ١٥٤؛ تاریخ المدینة، ابن شبة، النمیری، ج ١، ص ١٩٧؛ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج ٢، ص ٣١٥؛ صحیح ابن حبان، ابن حبان، ج ١١ص ١٥٣؛ مسند الشامیین، الطبرانی، ج ٤، ص ١٩٨؛ سیر أعلام النبلاء، الذهبی، ج ٢، ص ١٢١؛ إمتاع. الأسماع، المقریزی، ج ١٣، ص159.
ب) فقال لها أبو بكر: إنّ رسول اللّه صلى‌اللّه‌عليه‌وسلم قال: لا نورّث ما تركناه صدقة؛ فغضبت فاطمة بنت رسول اللّه فهجرت أبا بكر، فلم تزل مهاجرته حَتَّى تُوُفِّيَتْ وَ عَاشَتْ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ صلی‌علیه‌وسلم سِتَّةَ أَشْهُر؛ / صحیح البخاری، البخاری، ج ٤، ص42
ج) قال أبو بكر: و اللّه لا أغير أمرا رأيت رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله و سلّم يصنعه الا صنعته قال: فهجرته فاطمة فلم تكلمه حتى ماتت؛
ترجمه: ابوبکر {پس از جعل روایتی که آن را به دروغ به پیامبر_صلی‌الله‌علیه‌وآله_ نسبت داد} گفت: که و الله من ترک نمی‌کنم أمری را که از رسول الله _صلی‌الله‌علیه‌وآله_ شنیده باشم مگر که عمل کنم به مقتضای قول او. پس فاطمه _سلام‌الله‌علیها_ در حال خشم و غضب، ابو بکر را ترک نموده و بر او همچنان غضبناک ماند و با او حرف نزد تا این‌که به شهادت رسید. به نقل از: صحیح البخاری، البخاری، ج ٨، ص ٣

[10] حتا در این مدت وقتی خلیفه‌ی اول و دوم به عیادت ایشان آمدند، حضرت روی‌شان را برگرداندند و جواب سلام ایشان را هم ندادند.

[11] مثالی برای صغری و کبری و نتیجه‌ی قیاسی؛ می‌گویند هوا گرم است،‌ در هوای گرم باید کولر را روشن نمود. اولی _هوا گرم است_ می‌شود: صغری و دومی _در هوای گرم باید کولر را روشن نمود_ می‌شود: کبری؛ باید کولر را روشن کرد هم می‌شود: نتیجه‌ی قیاسی.

[12] طه (20) آیه 81
ترجمه: و هر کس غضبم بر او وارد شود، سقوط می‌کند.

[13] الفاتحة (1) آیه 7
ترجمه: همانان كه نه درخور خشم‏اند.

[14] شِق اول این‌که: سنّت را از دست داده و کنار بگذارد. و شِق دوم این‌که کتاب را از دست داده و کنار بگذارد و شق سوم این‌که کتاب و سنت حفظ شده ولی فقه و فهم کتاب و سنّت را از دست داده و کنار بگذارد.

[15] الجمعة (62) آیه 5
ترجمه: کسانی که مکلّف به تورات شدند، ولی حقّ آن را ادا نکردند، مانند درازگوشی هستند که کتاب‌هایی را حمل می‌کنند.