خداوند نعمت دهنده است.
|
به نام خداوند همه مِهر مِهر وَرز
خداوند نعمت دهنده است
مُتَطَوِّلٌ عَلي جَميعِ مَنْ أَنْشَأَهُ [18] و بخشنده ی بر همه موجودات است.
مُتَطَوِّلٌ يعني نعمت دهنده است، بر جميع موجوداتي که انشاء کرده است. خداوند اصل آفرينش را انشاء کرده و در دايره ي آفرينش، خلق کرده است.
اِبداء و بارئ و بَرَأه و نیز انشاء، لا من شيء است یعنی ماده اولیه نداشته است. اما خلق مِن شيء و دارای ماده اولیه است.
پس خدا اصل خلق را لا من شيء آفريده و در درون خلق و چيزهايي که به وجود مي آورد، من شي است و ماده دارد.
بَرَأه يا أنشَأه به يک ديگر نزديک اند؛ أنْشَأه يعني لا مِن شيءٍ آفريده است. خداوند لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْء و «لَيسَ کَمثل فِعله شي» است.
تمام کساني که در آفرينش چيزي آفريده اند، ماده اوّليه دارند؛ اما خداوند براي آفرينش، ماده(material) لازم ندارد.
يک نگاه به عالَم اين است که خداوند متعال اصل عالَم را إنشاء و إبداء کرده و لا من شيء آفريده و حالا که دايره اي به نام خلقت، ایجاد شده است، ديگر آفرينش جديدي ندارد؛ بلکه تبديل موجود به موجودي، يا ترکيب موجود با موجودي دارد. اين يک نظر است و غلط هم نيست؛ مثل اين که خداوند خاک را آفريده و از خاک گياه مي آفريند و از گياه حيوان مي -آفريند و از حيوان، انسان مي آفريند. از نطفه انسان مي آفريند و... که همه در دايره ي موجودات اند. در هر صورت طبق نظريه¬ ی فيکسیسم (اصالت انواع) يا ترانسفورميسم (اشتقاق انواع)، اصلِ موجودات را آفريده و حالات گونه¬ گون موجودات را از ماده(material) موجود مي آفريند.
يک نگاه دقيق تر اين است که خداوند متعال لحظه به لحظه به جهان، هستي مي دهد که توحيد قرآن همين است.
يُدَبِّرُ الْأمْرَ مِنَ السَّماءِ إلَى الْأرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ إلَيْهِ [19]
كُلَّ يَوْمٍ هُوَ في شَأنٍ [20]
يعني هر لحظه خداوند در کاري است. الآن، ما را از نيستي به هستي مي آورد. از نظرِ ظاهري، ما ماده داريم. من را از نطفه آفريده، گياه را از دانه؛ ولي لحظه به لحظه، هستي جديدی به آن مي دهد. اتفاقاً صدرالمتألّهين شيرازي، فيلسوف بزرگ اسلام در اثر انس با قرآن به همين نگاه دقيق تر رسيده است.
طبق این نظریه خداوند دائماً تمام موجودات را انشاء مي کند و وجود جديد مي دهد. بَرَأه يعني هميشه باريء است. بنابراين الآن هم که الکترون دور نوترون و پروتون مي چرخد، اين چرخش دائماً خلق جديد است. لحظه به لحظه خداوند آفرينش دارد، تفضّل مي کند و تَطَوُّل دارد. تفضّل يعني لطف کرده و طلب کار نيستيم، تَطَوُّل يعني همه اش نعمت است. هرچه خدا داده نعمت است، حتي جهنم؛ چرا که ما بترسيم و راه درست را برويم.
منابع:
[18] . سروش آفتاب / قسمت 1 :64
[19] .سجده(32): 5.
[20]. رحمان (55) :29.
|
تاریخ درج: 30/09/1392 | کد مطلب: 4 | تعداد نظرات: 2 | تعداد بازدید: 2643