پاسخ یک سوال
به نام خداوند همه مِهر مِهر وَرز
متن سوال:
با سلام و خسته نباشید خدمت شما اگر ممکن است معاد را فقط از طریق عقل برایم اثبات کنید.
متن پاسخ:
با عرض سلام خدمت شما کاربر گرامی
بحث معاد دو سنخ دارد:
یکسری مطالبی که جنبه اثباتی دارد مانند لزوم اصل معاد که با براهین عقلی و فطری قابل اثبات است و دیگر مطالبی که به دور از دایره ی حس و عقل انسان هاست مانند صحنه های قیامت وبرزخ که تنها راه دستیابی به آن مطالب تمسک به ثقلین می باشد.
اصل اعتقاد به معاد و روز قیامت، در ادیان آسمانی غیر از اسلام نیز به طور اجمال مطرح شده است، همچنین در ادیان غیر آسمانی بشر ساخته نیز چنین اصلی مورد قبول است با این تفاوت که غالب آن ها معتقد به تناسخ هستند.
ذیلاً چندین برهان عقلی و فطری برای اثبات اصل معاد ارائه میگردد:
تمایل بشر به جاوانگی
خداوند همه ی انسان ها را علاقه مند به ابدیت آفریده است. یعنی در طبیعت انسان ها، میل به جاودانگی و توجه به زندگانی ابدی را قرار داده است.
هر فردی دوست دارد برای همیشه زنده بماند. از این رو می بینیم حتی کافر و منکر جهان پس از مرگ نیز دوست دارد از خودش، علامتی یا عمل خیری باقی گذارد تا حداقل نام و یادش برای همیشه در دل ها زنده باشد. این نیاز فطری بشری بی هدف رها نشده و با بحث معاد به آن پاسخ داده میشود.
حکمت خداوند:
عقل حکم می کند که باید ماورای این خلقت و آفرینش، سرانجامی باشد تا آفرینش جهان بیهوده و بی هدف نباشد. زیرا خداوند حکیم کاری بیهوده و عبث نمی کند. لذا از لوازم فعل حکیمانه خداوند این است که به دنبال این جهان، عالم دیگری وجود داشته باشد.
اجرای عدالت:
این دنیا با تمام بزرگی و عظمتش گنجایش و اقتضای اجرای کامل عدالت الهی را ندارد. ستمکاران و تبهکاران دنیا چگونه باید به سزای اعمال خود برسند؟ جنایتکاران و خونخواران چه زمانی باید کیفر خونهایی را که به زمین ریخته اند، ببینند؟ آیا می توان آنها را به ازای هر خونی که ریخته اند، قصاص نمود؟ بسیاری از آنان در حالی می میرند که هنوز مجازات کامل اعمال ناشایست خود را دریافت نکرده اند.
از طرف دیگر انسان های برجسته ای چون پیامبران و اولیای الهی چه زمانی باید پاداش خدمات و زحمات معنوی خویش را ببینند؟ آیا زندگی مادی دنیوی، ظرفیت و توان پاسخگویی به چنین امور معنوی را دارد؟
توانایی آفریدگار:
با اندکی نگرش به اطراف خود به این سوال می رسیم که این آفرینش با عظمت از کجا آمده است؟ آفریدگاری که توانایی برپایی چنین آفرینش با عظمتی را دارد، آیا نمی تواند آنها را پس از میراندن، دوباره زنده نماید و بیافریند؟ البته که می تواند. این پاسخ هر فطرت پاک و عقل سلیم است.
آفرینش اولیه ی انسان:
یکی دیگر از روشهای اثبات معاد، توجه کردن به خلقت نخستین انسانهاست. همان کسی که او را زندگانی بخشیده، مسلماً می تواند پس از مردن و پوسیده شدن بدنش، دوباره او را زنده نماید و این امری شدنی است.
دگرگونی های آفرینش:
خداوند نظام این جهان را با تحولات و دگرگونی هایی توأم ساخته است تا انسان ها به ممکن بودن مسأله ی معاد متوجه شوند. در فصل خزان درختان رو به زردی
می گرایند و کم کم طبیعت به خواب فرو می رود. در حقیقت زمین می میرد. با فرارسیدن فصل بهار شکوفه ها بیرون می آیند و طبیعت از خواب بیدار میشود.
در حقیقت زمین دوباره زنده می شود. همانطور که طبیعت پس از مردن زنده می شود و این پدیده امری ممکن و شدنی است، به همین دلیل، انسانی که می میرد، زنده شدن دوباره ی او غیر ممکن نخواهد بود.
نمونه هایی واقعی از معاد:
نمونه هایی از زنده شدن موجودات در تاریخ وجود داشته که قرآن کریم هم به آن اشاره داشته است.
ماجرای عُزیر پیامبر
خداوند او را صد سال میراند و دوباره زنده کرد. در حالیکه آذوقه اش سالم بود ولی الاغش پوسیده بود. سوره ی بقره آیه 259
ماجرای حضرت ابراهیم و چهار پرنده
حضرت ابراهیم علی نبینا و آله و علیه السلام به دستور خدا چهار پرنده را کشت و گوشت آن ها را در هم آمیخت و بر سر چهار کوه قرار داد.
با صدا کردن ، آنها زنده شدند و به سوی او پرواز کردند. سوره ی بقره آیه 260 سرگذشت اصحاب کهف – سوره کهف آیات 9 تا 26
نکته ی مهم و نهایی این که منکرین معاد و قیامت هیچگونه دلیل و برهانی برای ادعای خود ندارند و فقط آن را بعید می دانند و علت این انکار نیز، سرپوش گذاشتن به ندای فطرت خود و عمل کردن به خواسته ها و هواهای نفسانی خویش و تمایل به بی قید و بند زندگی کردن است.
برای توضیحات بیشتر و کامل تر به کتب زیر مراجعه کنید:
سرای سرمدی، اثر دکتر هادی قندهاری انتشارات مهام
فراسوی دنیا (سلسله بحث هایی در معاد جلد1) اثر سید حسین حسینی انتشارات منیر

|
تاریخ درج: 15/11/1393 | کد مطلب: 7 | تعداد نظرات: 0 | تعداد بازدید: 2503