درسی از خطابه ی غدیر
به نام خداوند همه مِهر مِهروَرز
نیّت، عامل اعتبار اعمال
مَعَاشِرَ النَّاسِ هَذَا عَلِيٌّ أَخِي وَ وَصِيِّي وَ وَاعِي عِلْمِي وَ خَلِيفَتِي عَلَى أُمَّتِي وَ عَلَى تَفْسِيرِ كِتَابِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الدَّاعِي إِلَيْهِ وَ الْعَامِلُ بِمَا يَرْضَاه وَ الْمُحَارِبُ لِأَعْدَائِهِ وَ الْمُوَالِي عَلَى طَاعَتِهِ وَ النَّاهِي عَنْ مَعْصِيَتِه
یکی از تذکرات غیر مستقیم پیامبر صلی الله علیه و آله در خطابه -که بنایی است از صفات امیر مومنان عليه السلام- این است:
"الْعَامِلُ بِمَا يَرْضَاهُ "
یکی از عالی ترین اهداف همه ادیان، اين که انسانها به بلندترين مرتبه بندگی و عبودیت برسند. خداوند متعال در سوره ذاریات آیه ۵۶ میفرماید:
وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ
معناي عبادت و بندگی، جهت گیری كليه افعال و اعمال انسان به سوی خداوند متعال است. یعنی اعمال انسان همه و همه برای خدا و جلب رضایت او باشد. پیامبر اکرم صلي الله عليه و آله در توصیف حالات امیرالمومنین علیه السلام در جای دیگر خطابه میفرماید: "يُرِيدُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِي كُلِّ حَال" یعنی هدف اصلی حرکات و افعال امیر مومنان عليه السلام حرکت به سوی خدا و رسیدن به او میباشد.
انسان به دلیل داشتن گوهر اختیار و آزادی گاهي اوقات غافل میشود که هشدار خداوند انسان را از خواب غفلت بیدار میکند. هدف از ارسال رسل و انبیاء،اين بوده که همواره بشریت حالت تنبه و بیداری را حفظ و با الگو قرار دادن انسانهای کامل، در این مسیر حرکت كند، تا به جاده انحراف و گمراهی وارد نشود.
در مقابل، بشر با داشتن همین گوهر اختیار میتواند خلاف دستور الهی عمل کند، ولی این که انسان اشرف مخلوقات است و وسائل و ابزار هایی که خداوند در اختیار او قرار داده است و میتواند در مسیر الی الله حرکت کند، ارزش است.

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله در خطابه، امیرالمومنین عليه السلام را عامل در راه رضای او (العامل بما يرضاه) معرفی کردهاند، در این جملات، پیامبراکرم صلی الله علیه و آله سه مطلب را ارائه میدهد:
۱– افضلیت امیر المومنين عليه السلام را بیان میکند.یعنی من کسی را جانشین خود قرار دادم که از همه شما افضل است.
۲– تحدی با این امر که، شما هم اگر میتوانید مانند او باشید، وارد میدان شوید ولی نمیتوانید.
۳– تا قیامت به انسانها اعلام میکند، کسی که پیرو علی عليه السلام است،باید او را الگو قرار داده و از او در همه امور پیروی کند. بخاطر همین مطلب است که اميرمومنان عليه السلام را با ویژگی هایی معرفی كرده و اینگونه میفرماید: "وَ الْعَامِلُ بِمَا يَرْضَاه" عمل میکند به آنچه خدا را راضی میکند.
حال ما باید از این سخن پیامبر صلي الله عليه و آله چه نتیجهای بگیریم؟ اینکه ابتدا انسان در راه رضایت خدا قدم بردارد و در هنگام انجام هر کار بزرگ یا کوچک یک دقت انجام دهد، که آن دقت، نیت نام دارد. اینکه در هركاری از امور دینی، شارع توصیه میکند ابتدا به کاری که انجام میدهی دقت کن، چرا كه همه امورتو مثل غسل، نماز و روزه و... بدون آن دقت در حقیقت هيچ است.
مثلاً نیت میکنم غسل جمعه انجام دهم قربة الي الله. انسان با انجام این دقت در حقیقت به کارهای عادی خود رنگ خدایی و الهي مي بخشد و امیر مومنان علیه السلام در راس و قله این هرم عبودیت قرار دارند. زیرا همه امور ایشان برای خدا و در راه و رضای خدا بود. با این فرمول، انسان دیگر هیچ گاه عمل را بر حسب عادت انجام نمیدهد. اگر هم بر حسب عادت انجام دهد، عادتی است که از روی نیت سر چشمه میگیرد.
حال با توجه به بیان نورانی امام صادق علیه السلام که ایمان را تماماً عمل میدانند (الایمان عمل کله) و با توجه به بیان پیامبر صلي الله عليه و آله که امیرمومنان علیه السلام را "وَ الْعَامِلُ بِمَا يَرْضَاه" میشمارند، انسان مومن همیشه و همه وقت با خدای خود است و لحظهای از وجود فیاض ربویی قطع ارتباط نمیکند. حاصل این بحث کوتاه در دو نکته مهم خلاصه میشود:
۱. معرفی امیرمومنان علیه السلام با کمالات
۲. تبعیت ما و همه شیعیان از صفات اشتراکی، که همه مومنان میتوانند از حضرتش تبعیت کنند.
خداوند به ما توفیق نیت خالصانه و عمل عارفانه به مبانی دقیق اعتقادی و تبعیت محض از امیرمومنان و اهل بيت ایشان علیهم السلام عنایت فرماید.
|
تاریخ درج: 10/10/1397 | کد مطلب: 2 | تعداد نظرات: 0 | تعداد بازدید: 832