پاسخ یک سوال
به نام خداوند همه مِهر مِهروَرز
متن سوال:
با عرض سلام و تسلیت ایام محرم و البته لعنت بر دشمنان چهارده معصوم سوال من در این رابطه هست که چرا لشگر حضرت سیدالشهدا در روزعاشورا به یکباره و یا گروه گروه بر دشمنان حمله نکردند و یک به یک به جنگ آنها میرفتند؟
متن پاسخ:
با سلام
در ابتدا ذکر این نکته کاملاً ضروری است که امام حسین علیه السلام برای جنگ به کربلا نرفتند. ایشان به خاطر نامههای متعدد اهالی کوفه و دعوت آنها از مکه راهی کوفه شدند تا اینکه در روز دوم محرم در طی مسیر، سپاه حر بن یزید ریاحی راه را بر ایشان بست و گفت باید با یزید بیعت کنند و راه بازگشتی وجود ندارند. و اینچنین شد که امام حسین علیه السلام مجبور به مقابله و درگیری با فرستادگان یزید (لعنت الله علیه) شد.
اما برای پاسخ به سؤال شما باید تصویر درستی از کربلا و محل نزاع و درگیری داشته باشیم و به چگونگی آرایش نظامی هر دو سپاه، در روز عاشورا دقت کنیم.
سپاه امام حسین علیه السلام با تعدادی در حدود ۸۰ نفر در یک طرف و سپاه عمربن سعد (لعنت الله علیه) نیز در طرف دیگر با تعدادی در حدود ۳۰ هزار نفر و خیمهها هم در فاصلهای دورتر (حدود ۲۰۰ متر) پشت سپاه امام حسین علیه السلام در یک منطقهی امن قرار داشت. سپاه امام حسین علیه السلام در شب عاشورا در اطراف خیمهها خندق حفر کرده و روی آن را با چوب پُر کرده بودند تا در موقع هجوم دشمن آتش بزنند و به وسیلهی آن از هجوم دشمن به خیمهها جلوگیری کنند. هر دو سپاه از سه قسمت تشکیل میشد. قلب سپاه، جناح چپ و جناح راست. هر دو سپاه به شکل دو هلال در مقابل یکدیگر ایستاده بودند. در لشگر حسینیان، امام حسین علیه السلام در قلب سپاه ایستاده بودند، حضرت عباس علیه السلام در سمت راست و حضرت علی اکبر علیه السلام در سمت چپ سپاه قرار داشتند.

آن طرف هم در سپاه یزیدیان، عمربن سعد (لعنت الله علیه) در قلب سپاه بود و شمرِ ملعون در سمت راست و عمر بن حجاج زبیدی که لعنت خدا بر او باد، در جناح چپ قرار داشت. ابتدا عمر بن سعد (لعنت الله علیه) تیری را به طرف سپاه امام حسین علیه السلام پرتاب کرد و به دنبال او افرادش تیرهایشان را رها کردند و جنگی همگانی در گرفت. سپاه امام حسین علیه السلام نیز مقابله به مثل کردند و حملهای همگانی داشتند. در این حملات حدود 4۰ نفر از یاران امام حسین علیه السلام شهید گشتند و تعداد قابل توجهی در حدود 5۰۰ نفر از لشکر عمربن سعد را کشتند و این باعث شد که بسیاری از لشکریان عمر بن سعد عقبنشینی کردند و از ادامهی جنگ ترسیدند. گفتنی است بسیاری از افراد سپاه عمربن سعد (لعنت الله علیه) از جنگ با پسر دختر پیامبر صلوات الله علیهم اکراه داشتند و در چنگ هوا و هوس خود و ترجیح مال دنیا بر دین، به كارزار آمده بودند. آنان تصور میكردند در اثر كثرت سپاهیان كوفه، امام حسین علیه السلام، تسلیم خواهد شد و با یزید (لعنت الله علیه) بیعت خواهند کرد، و در نتیجه جنگی در نخواهد گرفت. این گروه با مشاهده رشادت و آزادگی سالار شهیدان و یاران با وفایش، دچار تردید شدند، اما – به علت دنیا دوستی - در لشکر عمربن سعد (لعنت الله علیه) ماندند.
در عرب رسم بوده است که اگر در جنگها، کسی هل من مبارز میطلبید، و خواستار جنگ تن به تن میشد، به خواستهاش احترام میگذاشتند و گروهی با وی نمیجنگیدند. برخی گفتهاند که در این فضا، عمر بن سعد (لعنت الله علیه) با مشاهده عقب نشینی مداوم سربازانش متوجه شد که این گونه جنگیدن برایش یک رسوایی محسوب خواهد گشت؛ زیرا تلفات کشتن ۸۰ نفر آدم در یک جنگ بسیار كمتر از اینهاست. لذا او به امام حسین علیه السلام پیشنهاد داد که جنگ تن به تن را آغاز کنیم؛ شجاعان ما با شجاعان شما بجنگند و بقیهی افراد عقب بایستند. امام حسین علیه السلام نیز برای جلوگیری از کشتار زیاد و بازگذاشتن مسیر هدایت پذیرفتند. این نکته، از رجزخوانیهایی که از این پس افراد سپاه امام علیه السلام میکردند نیز مشهود است.
برخی دیگر با استناد به نوشته بعضی از مورخان بر این عقیده اند که امام حسین علیه السلام در روز عاشورا، از این تاکتیک استفاده نموده تا با توجه به قلت و کم بودن سپاهش، مدت و زمان جنگیدن طولانیتر شود و تک تک یاران امام فرصت حماسه آفرینی داشته باشند و پیام نهضت عاشورا درتاریخ با خون تک تک آن شهیدان ثبت گردد و این با جنگ دست جمعی، دست یافتنی نبود.
به این ترتیب جنگ تن به تن آغاز شد. جالب آنکه در این نوع جنگ نیز هر کدام از یاران امام حسین علیه السلام که به جنگ میرفت، به دلیل ایمان قوی به صحت انتخاب راه و یقین به شهادت، بسیاری از افراد سپاه مقابل را هلاک میساختند و عمر بن سعد (لعنت الله علیه) که میدید از پس آنها برنمیآید، در کمال ناجوانمردی دستور میداد آن فرد را محاصره کنند و به قتل برسانند. به این طریق دیگر یاران امام علیه السلام نیز شهید گشتند. این مطلب به وضوح مشخص میکند که لشکر دشمن به حداقل حقوق انسانی هم پایبند نبوده است.
برای اطلاعات بیشتر در این رابطه میتوانید به کتاب منتهی الآمال نوشتهی مرحوم حاج شیخ عباس قمی، صفحهی ۳5۳ و دیگر کتب مقتل امام حسین علیه السلام مراجعه کنید.

|
تاریخ درج: 05/06/1398 | کد مطلب: 3 | تعداد نظرات: 0 | تعداد بازدید: 762