معرفی دشمنان
به نام خداوند همه مِهر مِهر وَرز
ضحاک بن قیس
نامش ضحاک بن قیس بن خالد بن وهب بود هفت سال قبل از شهادت پیامبر به دنیا آمده بود و در زمان خلفای دوم و سوم در سپاه ایشان خدمت میکرد. در جنگ صفین جزو یاران معاویه بود و نخست برای جریان حکمیت به نزد امیرالمومنین علیه السّلام آمد و در هنگام جنگ جزو پیاده نظام لشکر معاویه و قلب لشکر معاویه بود و امام از او با عنوان کسی یاد نمودند که در کودکی و بزرگ سالی شرورترین افراد بود ( تاریخ طبری – جلد ۵).
پس از جنگ و ماجرای فریب لشکر امام علی علیه السّلام سپاه معاویه به شام بازگشت، ولی ترس از حملهی امام و سپاهیانش به شام لحظهای فکرش را آزاد نمیگذاشت. پس معاویه بعد از مشورت با عمروعاص تصمیم گرفت برای جلوگیری از حمله مناطق زیر حکومت امیرالمومنین علیه السّلام را ناامن نماید.
برای این کار به ضحاک بن قیس اعتماد کرد. معاویه خود شخصاً او را به حضور پذیرفت و او را با سه چهار هزار سپاهی راهی نواحی اطراف کوفه کرد و به او گفت: «برو به طرف کوفه و هر قدر که میتوانی مشرف به کوفه باش. به هرکس و هر گروهی را دیدی که در اطاعت علی است حمله کن و غارت کن و اموالشان را مصادره کن. اگر روزی در شهری بودی شب در جای دیگر باش و هرگاه به تو خبر رسید که سپاهی از پشت سر تو میآید فرار کن و به هیچ وجه با آنان برخورد نکن.» (ابن ابی حدید – جلد ۲).

و این گونه ضحاک به حوالی کوفه آمد و شروع به غارت اموال مردم کرد. هرکس که در اطاعت امیرالمومنین علیه السّلام بود به قتل میرساند و اموالش را غارت میکرد. در یکی از این تهاجمها تصمیم به غارت قافلهی حجاج گرفت و آنها را قتل عام و غارت کرد. در این کشتار یکی از یاران امام به نام عمرو بن عمیس بن مسعود را نیز شهید کرد.
امیرالمومنین علیه السّلام از اهالی کوفه خواستند که از کوفه خارج شوند و به جنگ با ضحاک بروند ولی چون آنان سستی کردند حضرت، حجر بن عدی را با چهار هزار سپاهی به تعقیب ضحاک فرستادند. مدتی طولانی ضحاک از حجر بن عدی فرار میکرد ولی سرانجام در ناحیهی تدمر به هم رسیدند و دو سپاه مقابل هم قرار گرفتند. ضحاک که در نبرد متحمل شکست شد شبانه فرار کرد (شرح نهج البلاغه – ابن ابی حدید).
ضحاک پس از این به نزد معاویه بازگشت و معاویه حکومت جزیره در شمال عراق و شهرهای حران و رقه را به او سپرد و امام مالک اشتر را به جنگ او فرستاد و ضحاک بار دیگر شکست خورده فرار کرد و به دمشق بازگشت.
در سال ۵۴ بعد از شهادت امیرالمومنین علیه السّلام به دستور معاویه به حکومت کوفه انتخاب شد و در سال ۵۷ معاویه او را عزل و به دمشق فرا خواند (تاریخ خلیفه بن خیاط).
ضحاک برای بیعت گرفتن مردم برای خلافت یزید بن معاویه بسیار کوشید و او بود که خبر مرگ معاویه را برای یزید فرستاد و بر جسد معاویه نماز خواند و او را دفن کرد (تاریخ طبری – جلد ۴). سرانجام ضحاک پس از سالها دشمنی با فرزندان امیر المومنین علیه السّلام در نیمه ذیحجه در جنگ با مروان کشته شد.

|
تاریخ درج: 16/12/1394 | کد مطلب: 5 | تعداد نظرات: 0 | تعداد بازدید: 1198