![Title]( "Title")
معرفی علما و اصحاب
به نام خداوند همه مِهر مِهر وَرز
محقق اردبیلی
مواد غذایی به شدت کم یاب شده بود و مردم شهرهای عراق برای به دست آوردن غذا به سختی افتاده بودند. سودجویان در حالی که مایحتاج مردم را احتکار می‌کردند باعث گرانی فراگیر مواد غذایی شده بودند و فشار روز به روز بر قشر محروم جامعه بیشتر می‌شد.
احمد بن محمد اردبیلی نجفی معروف به محقق اردبیلی عالمی فروتن بود و با مردم و در کنار آن ها می‌زیست از درد آن‌ها با خبر بود. پس آن چه در خانه داشت بین نیازمندان تقسیم کرد و برای خود و خانواده‌اش سهمی به اندازه‌ی دیگران برداشت. پوشاک و آن چه در خانه داشت هدیه کرد و خود مانند پایین ترین مردم از نظر لباس و خوراک زندگی می‌کرد. سعی می‌کرد مانند امام و الگوی خود زندگی نماید و آشکارا می‌گفت: «آیا فقط به این بسنده کنم که از کلام مولی سخن بگویم و همچون امیرالمومنین علیه السّلام در ناخوشایندهای روزگار شریک آنان (مردم) نباشم؟ و یا در سختی‌های زندگی برایشان نمونه‌ای نشوم؟» ( مجمع الفایده والبرهان –جلد یک).
احمد بن محمد اردبیلی، مشهور به «مقدس اردبیلی» و معروف به «محقّق اردبیلی»، از مشاهیر و مفاخر علمای امامیه در قرن دهم هجری و معاصر دوره‌ی اول سلطنت صفویه بوده است. ایشان از مادری سیده و پدری روحانی در روستای نیار در نزدیکی اردبیل به دنیا آمد. علوم دینی را از کودکی آموخت و پس از آموزش مقدماتی راهی نجف شد و در آن جا در محضر علمای بزرگ هم چون سید علی صائغ عاملی جزینی علوم نقلی و فقه را فرا گرفت.
بعد از آن به شیراز مهاجرت کرد و نزد جمال الدین محمود به تحصیل علوم عقلی مشغول شد و به درجه‌ای از تقوا رسید که مردم او را مقدس اردبیلی می خواندند.
ولی ایشان از جمله کسانی نبود که مقدس بودن را حرفه‌ی خود قرار دهد و همچنان ساده و بی تکلف می‌زیست. هر چند محقق اردبیلی به درخواست شاه عباس برای ترک نجف و مهاجرت به اصفهان پاسخ منفی داد ولی در پرتو ارتباط با دربار صفوی در حل مشکلات شیعیان و مردم ایران بسیار کوشید (انوار النعانیه -سید نعمت الله جزایری- جلد سه). از محضر درس او شاگردانی پرورش یافتند که در آسمان علمی شیعیان درخشیدن گرفتند.
شاگردانی چون شیخ حسن، عنایت الله کوهپایه ای، ملا عبدالله شوشتری و میر علام تفرشی از محضر او کسب علم کردند. از کارهای بزرگ ایشان شناخت منابع اصیل و ماخذ معتبر دین شناسی می باشد. هرگاه قصد زیارت امام حسین علیه السّلام می‌کرد بلافاصله بار سفر می‌بست و در طول مسیر به مطالعه و تفکر می‌پرداخت و نماز‌های خود را در سفر به جماعت می‌خواند و در این باره می‌گفت: «طلب دانش واجب است و زیارت مستحب. هرگاه که واجب و مستحب تزاحم کنند باید مراقب باشیم احتمال آن که مستحب مورد نهی و منع شارع باشد، هست. بنابراین امکان دارد سفر زیارتی سفر معصیت نیز باشد.» (روضات الجنان-محمد باقر خوانساری).
از محقق اردبیلی کتاب‌ها و تحقیقاتی چون بحر المناقب، رساله‌ی خراجیه، اثبات واجب و اصول دین به زبان فارسی، حدیقه الشیعه و مناسک حج به زبان فارسی به یادگار مانده است. سرانجام این عالم فرزانه در رجب سال ۹۹۳ در نجف اشرف وفات کرد. پیکر ایشان را در حرم امیرالمومنین علی علیه السّلام به خاک سپردند و مقبره‌ی ایشان امروزه در ایوان طلایی امام قرار دارد (گلشن ابرار– جلد یک).
|
تاریخ درج: 16/01/1395 | کد مطلب: 4 | تعداد نظرات: 0 | تعداد بازدید: 1288