پاسخ یک سوال

به نام خداوند همه مِهر مِهر وَرز متن سوال: خطبه ی طولانی که توسط طبرسی از پیامبر در غدیر خم در الاحتجاج نقل شده ایا مستند است یاخیر؟ ایا امکان نقل خطبه‌ای چنین طولانی با توجه به محدودیت زمانی و عدم امکانات گویشی توسط پیامبر در واقعه ی غدیر خم وجود دارد؟ متن پاسخ: المستغاث بک یا صاحب الزمان (عجّل الله تعالی فرجک الشریف) سلام علیکم در این زمینه توجه شما را به چند مطلب جلب می‌کنم: ۱. در کتب اهل سنت به اینکه پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله "سخنرانی" و "خطابه" داشته اشاره شده است هر چند که به جهاتی از جمله غرض ورزی، تمام مطالب خطبه را اشاره نکره‌اند و تنها بخش اصلی آن، یعنی "من کنت مولاه فعلیّ مولاه ..." را آورده‌اند. ولی عبارات "خطب رسول الله" یا "خطبنا" نشان دهنده‌ی این است که فرمایشات پیامبر در غالب سخنرانی بوده است و نه یک جمله کوتاه؛ مضافاً این که مقدمات ویژه و استثنایی آن همایش، با ایراد یک حدیث کوتاه، سازگاری ندارد. ۱.۱.  زید ابن ارقم می‌گوید: رسول خدا ص در روز غدیر خم ایراد خطبه کرده و فرمود: ... تاریخ دمشق/ج۴۲ ص۲۱۷ ح۸۷۰۷ ، تاریخ الاسلام (عهدالخلف) ص ۶۳۲ ، تاریخ دمشق/ج۲ ح۴۱ ح ۵۴۱ ۱.۲.  حذیفة ابن اسید گوید: همانا رسول خدا صلّی الله علیه و آله در روز غدیر خم در زیر درختانی ایراد خطبه کرده و فرمود: ... کنزل العمال ج۱ ص ۱۸۸ ح ۹۵۸ ، البدایة و النهایة ج۷ ص ۳۶۲ حوادث سال ۴۰ ۱.۳.  عمر ابن ذی مرو و زید ابن ارقم گویند: رسول خدا صلّی الله علیه و آله در روز غدیر ایراد خطبه کرده و فرمود: ... المعجم الکبیر ج۵ ص۱۹۲ ح۵۰۵۹ به نقل از معجم الأمیر ص۱۶و۱۷ ۲. اصل متن خطابه‌ی غدیر، به صورت مفصل در کتب شیعه زیر آمده است: ۲.۱.     روضة الواعظین اثر ابن فتّال نیشابوری در قرن پنجم ۲.۲.     الاحتجاج اثر شیخ طبرسی در قرن پنجم ۲.۳.     الاقبال اثر سید ابن طاووس در قرن هفتم ۲.۴.     الصراط المستقیم اثر علی بن یونس بیاضی در قرن نهم ۲.۵.     نهج الایمان اثر علی بن حسین بن جبر در قرن هفتم در کتب فوق، اسناد روایت به امام باقر علیه السّلام و حذیفة بن یمان و زید بن ارقم منتهی می‌شود. تفصیل بیشتر در کتاب " خطابه‌ی غدیر در آینه‌ی اسناد" آمده است. ۳. در کتب سنّیان، اصل واقعه‌ی غدیر در نوشته‌های اختصاصی و غیر اختصاصی آمده است که برای یافتن فهرست آن ها به کتاب گرانسنگ الغدیر جلد ۱ مراجعه شود. ۴. هر چند که سنّیان متن کامل خطبه‌ی غدیر را نقل نکرده‌اند ولی بسیاری از جملات آن را در کتب خود آورده‌اند. بر این اساس نویسنده کتاب "نور الأمیر" آقای امیر تقدمی معصومی، خطابه را به صد بخش تقسیم نموده و مدارک هر بخش را از کتب اهل سنّت به تفصیل آورده است. ۵. توقف سه روزه در محل غدیر خم، فرصت زمانی مناسبی را برای ایراد خطبه و سپس مراسم بیعت با امیرالمومنین علیه السّلام را ایجاد کرده بود. ۶. استفاده از افرادی با صداهای بلند در لا به لای جمعیت و تکرار سخنان پیامبر صلّی الله علیه و آله، زمینه‌ی رساندن گفتار ایشان به جمعیت انتهایی را ایجاد کرده بود. مطالب فوق برگرفته از مقدمه‌ی کتاب سروش آفتاب اثر آقای سید حسین حسینی می‌باشد.

 

تاریخ درج: 02/02/1396 | کد مطلب: 3 | تعداد نظرات: 0 | تعداد بازدید: 341