مَعاشِرَ النّاسِ، إنَّهُ آخِرُ مَقامٍ أقُومُهُ فی هذَا الْمَشهَدِ فَاسْمَعوا وَ أطیعوا وَانْقادوا لِأمْرِاللهِ رَبِّکُمْ»
«هان مردمان! آخرین بار است که در این اجتماع به پا ایستاده‌ام.[و با شما سخن می گویم]، سخنم را شنیده و پیروی کنید و فرمان پروردگارتان را گردن گذارید.»
یکی از شاهکارهای پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله این است که وقتی می‌خواهند به مردم بفرمایند که از علی اطاعت کنید، اوّل اطاعت خدا را نام می‌برند.
به این جهت که خطّ اطاعتِ پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و امیرالمؤمنین و ائمّه علیهم السّلام، خطّ اطاعت از خداست. در همه‌جا می‌فرمایند که اطاعت از خدا کنید و این فرمان، فرمان خداست.«إنَّهُ آخِرُ مَقامٍ أقُومُهُ فی هذَا الْمَشهَدِ»: این آخرین بار است که در این‌جا ایستاده‌ام و مورد دید شما هستم.
«مَشهد» یعنی جایی که شما شهود می‌کنید و می‌بینید. پس امر خدا را بشنوید و اطاعت کنید و گردن گذاری کنید. اگر من در این‌جا می‌ایستم و برای شما سخن می‌گویم و فرمان می‌دهم که اطاعت کنید، اطاعت از من، اطاعت از امر خداست و اطاعت از امیرالمؤمنین، اطاعت از من است.
بنابراین تأکید و حساسیت فرمان پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله برای اطاعت، روی اطاعت از خدا و پروردگار شماست که در جای‌جای خطابه‌ی غدیر راجع به این مسأله صحبت می‌کنند. در این‌جا هم می‌فرمایند «وَانقادوا لِاَمرِ اللهِ رَبِّکُمْ»: نسبت به امر خدا که خداوند متعال پروردگار شماست، گردن گذاری کنید.
در این جمله هم «اَلله» و هم «رَبِّکم» را فرموده‌اند، چرا که الله تعالی، مربّی و پرورنده‌ی شماست، شمارا هم آفریده و هم ابزار در اختیار شما گذاشته و هم شمارا به‌سوی هدف هدایت می‌کند. قرآن کریم در مورد سخن حضرت موسی و هارون علیهماالسلام به فرعون می فرماید:
﴿ رَبُّنَا الَّذی أَعْطی کُلَّ شَی‌ءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدی ﴾(1) : ﴿ پروردگار ما کسی است که بر هر چیز هستی بخشیده و سپس آن را راهنمایی کرده است. ﴾
والسّلام عليكم و رحمة الله و بركاتُه
منابع:
1) طه (20): 50.
